Positief atheïsme
Haatimams, damschreeuwers of principedrammers. Je kon de afgelopen maanden geen krant openslaan of daar waren ze weer. Met uitingen die haaks lijken te staan op vrijheid van meningsuiting. Omdat die uitingen de vrijheid van anderen mogelijk beperken. En even opmerkelijk als hun uitingen - even voorspelbaar zijn de reacties er op: Iedereen heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Maar wat als die vrijheid onze westerse waarden bedreigt? Het brengt ons in democratische spagaat.
Een aantal weken geleden hield de voorzitter van het Atheïstisch Verbond een lezing voor de Verlichtingsborrel in Den Haag over atheïsme en onze positie in het maatschappelijke debat. Daarbij stelde hij dat vrijheid zonder beperkingen noodzakelijk is in een liberale maatschappij. Maar vrijheid zonder verantwoordelijkheid (voor de gevolgen ervan) is gevaarlijk. Ja: de damschreeuwers, haatimaams of drammers mogen roepen wat ze vinden maar het ontslaat hen niet van hun verantwoordelijkheid voor de gevolgen die dat heeft in de maatschappij. Het is dat onderscheid tussen vrijheid en consequenties die aan de voet staan van een gezonde discussie.
Politieagente met hoofddoek - tekst gaat verder onder afbeelding
Als atheïsten blijven we het onderspit delven in een maatschappelijke discussie wanneer blijven focussen op religie zelf en niet onze focus verleggen naar de verantwoordelijkheid van religie. Van de inhoudelijke claims over zingeving, leven en doodgaan naar het effect dat dát op de maatschappij heeft. We onderkennen niet de vrijheid om te geloven maar zijn kritisch op de resultaten daarvan. Het devies vanaf dit jaar is niet voor niks: positief atheïsme. Daarbij leggen we de nadruk op de meerwaarde van goddeloze opvattingen. Waarom sluit Atheïsme beter aan bij vooruitgang? Waarom is Atheïsme voorwaarde en product van vrijheid? Door nadrukkelijker te verkondigen waar we wél voor staan voorkomen we gezien worden als tegenbeweging. En die uitdaging gaan we graag aan.
Stappen naar een massa, zichtbaarheid en invloed
Op de algemene ledenvergadering in december gaf het bestuur aan dat we als belangenvereniging graag invloed willen uitoefenen. En invloed krijgen we pas wanneer we als vereniging massa en zichtbaarheid hebben. Maar zover zijn we nog niet.
De afgelopen maanden hebben we hard gewerkt om de vereniging in te richten zodat we meer kunnen doen, met meer mensen. Het vehikel bepaalt immers in belangrijke mate de snelheid waarmee we onze doelen bereiken. Vandaar dat we op de ALV (vorige week) een aantal belangrijke stappen hebben genomen om het juridische fundament van de vereniging te verstevigen. Door de statuten en het huishoudelijk regelement te verduidelijken en gedateerde onderdelen op te schonen. In juridische zin plaveit dat de weg naar groei van onze vereniging.
Ook hebben we gekeken naar de manier waarop we onze doelen willen bereiken. Willen we effectief zijn dan zullen we moeten samenwerken. Door te voorkomen dat individuele verschillen prevaleren over datgene dat we als vereniging willen bereiken. Maar tegelijkertijd oog en oor te hebben voor de wensen en behoeften van onze leden.
Als vereniging hebben we inmiddels een aantal grote stappen genomen om activiteiten mogelijk te maken. Met werkgroepen en door leden actief te vragen naar animo en richting. Door de vereniging op zo’n manier in te richten dat het de stemmen van velen weerspiegelt en de afhankelijkheid van een enkele vermijd. Zo is de werkgroep internet hard op weg om de website vorm te geven. Met artikelen over onderzoek, persoonlijke verhalen en informatie over atheïsme. En onze werkgroep atheïstische asielzoekers timmert hard aan de weg om zoveel mogelijke lotgenoten te ondersteunen. De werkgroep onderwijs is bovendien succesvol begonnen met lessen over Atheïsme. En leerlingen te wijzen op het voordeel van de afwezigheid van religie.
Breder door samenwerking en focus
Om effectiever kunnen zijn is het zaak dat we meer leren en ondernemen met onze zusterorganisaties. Of het nou gaat om de aanvraag van een ANBI, het organiseren of bekend maken van borrels. Toegegeven: er zijn individuele verschillen. Maar we vinden elkaar dikwijls juist in datgene dat ons bindt, de idealen die we willen nastreven. En als we daarin kunnen samenwerken zijn we met meer, staan we sterker en kunnen we meer.
De doelgroep die we nog niet bereiken - tekst gaat verder onder afbeelding
De komende periode willen we ons ook meer gaan richten op groepen die we op dit moment nog niet (genoeg) bereiken: jongeren. Op een vrijdenkersborrel drukte iemand me vorig jaar op het hart dat zij echter nauwelijks bezig zijn met atheïsme. Dat is iets wat vooral geldt voor mensen vanaf een bepaalde leeftijd. Als bestuur zijn we het daar niet mee eens. Het atheïstisch debat wordt vol passie en inzet gevoerd. Alleen op andere plekken en op andere manieren dan dat wij dat tot dusver altijd deden.
De komende periode willen we ons daarvoor sterker maken. Door bewuster en gerichter op de verschillende sociale media actief te zijn. En door onze naam direct te verbinden aan de discussie die plaats vindt. Ook gaan we nieuwe opties mogelijk maken op onze website zodat we daarin een plek hebben waarop we elkaar vinden. Een plaats voor een atheïstische verbinding. Op de algemene ledenvergadering is Peter van Leeuwen gekozen tot nieuw bestuurslid. Hij zal zich primair richten op deze (nieuwe) kanalen. Als bestuur hebben we er alle vertrouwen in dat we daarmee een belangrijke stap nemen richting meer leden van alle leeftijden.
En wat hebben we van u nodig
Ook hebben we uw vertrouwen nodig. En niet zozeer in ons als bestuur. Maar wel in de vereniging. In de mensen die de afgelopen maanden zo hard hebben samengewerkt om uitdrukking te geven aan onze doelstellingen. Samenwerking is in die zin geen wens maar voorwaarde om als vereniging effectief te kunnen zijn. De focus op individuele verschillen van inzichten zijn onderhevig aan een vereniging die zich wil richten op datgene wat ons bind. We zijn geen individuele atheïsten. Maar vormen samen een verbond. Een vuist, idee, … een beweging die zich zelf verbonden ziet in Positief Atheïsme.
Bovenstaande tekst is een uitgebreide versie van de maandelijkse nieuwsbrief van het Atheïstisch Verbond. In de nieuwsbrief blikken we terug op het meest relevante (religieuze / atheïstische) nieuws van de afgelopen periode, worden de diverse activiteiten van de vereniging toegelicht en geeft het bestuur inzicht in de stappen de komende periode.